การจัดการเรียนรู้เชิงรุก หรือ Active Learning เป็นวิธีการสอนที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่อง ซึ่งแตกต่างจากวิธีการสอนแบบดั้งเดิม แม้จะมีประโยชน์และส่งเสริมผู้เรียนอย่างมีประสิทธิภาพ แต่ยังมีความท้าทายในการนำมาใช้ มาทำความเข้าใจรายละเอียดต่าง ๆ ในบทความต่อไปนี้
ลักษณะเด่นของ Active Learning
เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมอย่างแท้จริงในการเรียนรู้ ไม่ใช่แค่ฟังแต่ยังเป็นผู้ปฏิบัติด้วย มีกิจกรรมกลุ่มหรือการสนทนาทำให้ผู้เรียนมีโอกาสสื่อสาร และแบ่งปันความคิดเห็นกับเพื่อนร่วมชั้น ฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์ ผู้เรียนเข้าถึงเนื้อหาผ่านการปฏิบัติจริง ทำให้การเรียนรู้มีความหมายและเกี่ยวข้องกับชีวิตจริง
ผู้เรียนมีโอกาสนำความรู้และทักษะที่ได้รับมาประยุกต์ใช้ในสถานการณ์และปัญหาจริง การรับฟังและเคารพความคิดเห็นของผู้อื่น ผ่านกิจกรรมกลุ่มและการสนทนา ผู้สอนสามารถปรับวิธีการสอนได้ตามความต้องการและความสนใจของผู้เรียน
วิธีการใน Active Learning
ส่งเสริมให้ผู้เรียนแสดงความคิดเห็นและแบ่งปันประสบการณ์ การเลียนแบบหรือละครเรียนรู้จากการเล่นบทบาทต่าง ๆ ให้ผู้เรียนวิเคราะห์เคส และพิจารณาแนวทางแก้ไข ใช้เกมหรือการจำลองสถานการณ์เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้
ให้ผู้เรียนเขียนบันทึก/แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเนื้อหาที่ได้เรียน รวมถึงเลือกหัวข้อหรือปัญหาที่สนใจและนำเสนอผลงานที่พัฒนาขึ้น เรียนรู้โดยการปฏิบัติ เช่น การศึกษาดูงาน การปฏิบัติงานจริง หรือการเข้าร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหา การใช้เทคโนโลยี เช่น การใช้แอปพลิเคชัน ซอฟต์แวร์ หรือแพลตฟอร์มการเรียนรู้ออนไลน์
ความท้าทายของ Active Learning
ผู้สอนต้องวางแผนและเตรียมตัวมากขึ้น บางกิจกรรมอาจต้องใช้อุปกรณ์ หรือสถานที่ที่เหมาะสม ซึ่งทำให้มีความยากลำบากในการจัดสรร ผู้เรียนอาจต้องการเวลาในการปรับตัว ผู้เรียนแต่ละคนมีพื้นฐานความรู้ ความสนใจ และสไตล์การเรียนรู้ที่แตกต่างกัน การจัดกิจกรรมที่เหมาะสมสำหรับทุกคนอาจท้าทาย
การวัดผลการเรียนรู้จากกิจกรรม Active Learning อาจต่างจากวิธีการประเมินแบบเดิม ซึ่งต้องพัฒนาเครื่องมือการประเมินใหม่ และไม่ใช่ทุกคนที่มีความพร้อมหรือต้องการเข้าร่วมกิจกรรมอย่างเต็มที่ บางคนอาจรู้สึกไม่สะดวกหรือลังเล กิจกรรม Active Learning อาจต้องการเวลามากกว่าการสอนแบบดั้งเดิม การจัดเวลาให้เหมาะสมสำหรับกิจกรรมนั้น ๆ เป็นอีกหนึ่งความท้าทาย บางคนอาจมีความรู้สึกว่าการเรียนรู้แบบเดิมนั้นดีกว่า และไม่เห็นคุณค่าของ Active Learning
ท้ายที่สุด
การจัดการเรียนรู้เชิงรุก คือวิธีการสอนที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้ด้วยการคิดวิเคราะห์ สอบถาม และปฏิบัติด้วยตนเองมากขึ้น โดยมีลักษณะเด่น ได้แก่ การมีส่วนร่วมของผู้เรียน การปฏิสัมพันธ์กับเพื่อน การฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์ และการประยุกต์ใช้ความรู้ในสถานการณ์จริง ฯลฯ ทั้งหมดนี้ เพื่อให้การเรียนรู้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและน่าสนใจ