ปัญหาสุขภาพจิต เกิดขึ้นได้กับทุกเพศและวัย ซึ่งผู้ชายที่มักไม่แสดงออก หรือไม่ค่อยขอความช่วยเหลือ อาจเกี่ยวเนื่องถึงด้านสุขภาพกาย ประกอบกับสังคมและวัฒนธรรมที่บังคับให้ต้องปฏิบัติตามกฎ ตลอดจนความคาดหวังที่วางไว้ ปัญหาทางสังคมนี้มีผลกระทบต่อสุขภาพจิตของผู้ชายอย่างลึกซึ้ง โดยในบทความนี้จะมาเน้นปัญหาที่ส่งผลต่อสุขภาพจิตของผู้ชายโดยเฉพาะ
ปัญหาทางสังคมที่มีผลกระทบต่อสุขภาพจิตของเพศชาย
ความคาดหวังเกี่ยวกับ “ความเป็นผู้ชาย”
สังคมมักมีความคาดหวังว่าผู้ชายควรจะแข็งแกร่ง ไม่แสดงอารมณ์ และต้องเป็นผู้ปกป้อง การที่ไม่สามารถปฏิบัติตามความคาดหวังเหล่านี้ได้ อาจทำให้ผู้ชายรู้สึกไม่มีค่าและล้มเหลว
การถูกกลั่นแกล้ง
ผู้ชายที่แสดงอารมณ์หรือลักษณะที่ไม่ตรงกับความเป็นชาย มักถูกกลั่นแกล้ง หรือถูกละเมิดในสังคม
ความเครียดจากการทำงาน
ความกดดันในการเป็นหัวหน้าครอบครัว และความต้องการที่จะประสบความสำเร็จในการทำงาน สามารถเป็นที่มาของความเครียด
การแสดงอารมณ์
ความคาดหวังผิด ๆ ของสังคมที่ว่า ผู้ชายไม่ควรรู้สึกหรือแสดงอารมณ์ ส่งผลให้หลีกเลี่ยงที่จะขอความช่วยเหลือ หรือปรึกษาเมื่อมีปัญหาสุขภาพจิต
ความเครียดทางการเงิน
ความรู้สึกที่ว่าต้องเป็นผู้นำหลักในครอบครัว สามารถสร้างความกดดันทางการเงิน
ปัญหาการเข้าสังคม
การไม่สามารถรับรู้ถึงความรู้สึกของตนเอง หรือของผู้อื่น อาจทำให้ผู้ชายมีปัญหาในการสร้างความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง
ปัญหาทางร่างกายที่มีผลกระทบต่อสุขภาพจิต
- ปัจจัยทางชีววิทยา การเปลี่ยนแปลงของสารเคมีในสมอง หรือการทำงานของระบบประสาทที่ผิดปกติ เช่น การลดลงของฮอร์โมนเซโรโทนิน ที่ควบคุมความรู้สึกเจ็บปวด ความอิ่ม ความอยากอาหาร การนอนหลับ อารมณ์ทางเพศ และความรู้สึกสงบ มีความเกี่ยวข้องกับโรคซึมเศร้า รวมถึงการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนอื่น ๆ สามารถส่งผลกระทบต่ออารมณ์และพฤติกรรมของผู้ชาย
- ปัญหาการนอน การนอนหลับที่ไม่เพียงพอ หรือไม่มีคุณภาพ สามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิต
- ปัญหาทางสุขภาพ มีโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคทางสมอง เช่น เคยเป็นอัมพฤกษ์ หรือโรคที่ส่งผลกระทบต่อฮอร์โมน
- ปัญหาทางเพศ เช่น การเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ อาจส่งผลให้รู้สึกไม่มีค่า หรือเสียความมั่นใจในตนเอง
- การบาดเจ็บและการฟื้นฟู จากการผ่าตัดหรืออุบัติเหตุ
- การทานยา ดื่มสุรา รวมถึงเสพสารเสพติด อาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของ หรือทำให้ปัญหาสุขภาพจิตที่มีอยู่ก่อนหน้านี้ยิ่งแย่ลง
- ปัจจัยทางพันธุกรรม บุคคลที่มีประวัติครอบครัวเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพจิต อาจมีความเสี่ยงที่จะพัฒนาไปสู่ปัญหาเหล่าได้มากกว่า เมื่อเทียบกับคนทั่วไป
แนวทางการรักษา
- การปรึกษาจิตแพทย์ สามารถช่วยให้ผู้ชายเข้าใจความรู้สึกของตนเอง รวมถึงหาวิธีรับมือกับปัญหาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน
- จิตแพทย์ อาจจ่ายยาเพื่อรักษาบางอาการ เช่น โรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล หรือสภาวะเครียด
- การแลกเปลี่ยนประสบการณ์ และความรู้สึกกับผู้ที่มีปัญหาคล้ายคลึงกัน ถือว่าเป็นแหล่งข้อมูลที่มีประโยชน์
- ฝึกสมาธิและการผ่อนคลาย วิธีเหล่านี้สามารถช่วยลดความเครียด และช่วยในการรับมือกับความกดดัน
- ออกกำลังกายทำให้ปล่อยสารเคมีในสมองที่เรียกว่า “เอนดอร์ฟิน” ซึ่งช่วยให้รู้สึกดีขึ้น
- การหลีกเลี่ยงสารเสพติด
- การเข้าพบแพทย์เพื่อรับการรักษาเฉพาะทาง เช่น ปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพเพศ
ข้อสรุปสำคัญ
สาเหตุของปัญหาสุขภาพจิตนั้นมีหลากหลาย อาจมีส่วนที่เกี่ยวข้องกับร่างกาย ทั้งในด้านฮอร์โมน ระบบประสาท การเปลี่ยนแปลง รวมถึงสภาวะสุขภาพร่างกายอื่น ๆ ตลอดจนสภาพแวดล้อมร่วมด้วย การเข้าใจถึงความคาดหวัง และความกดดันทางสังคมที่ผู้ชายต้องเผชิญ จะช่วยให้เราสามารถสนับสนุน และช่วยเหลือในการรับมือกับปัญหาสุขภาพจิตต่อไป
