ข้อเข่าเสื่อมเกิดจากอะไร ?
ข้อเข่าเสื่อมเป็นภาวะที่เกิดจากการสึกหรอของกระดูกต่อยางหรืออ่อนเนื้อที่ข้อเข่า ซึ่งมีผลส่งผลต่อการเคลื่อนไหวของข้อเข่าและอาจก่อให้เกิดอาการปวด การรักษาข้อเข่าเสื่อมหรือการดูแลโรคข้อเข่าเสื่อมมีหลายวิธี โดยแบ่งเป็นการรักษาแบบไม่ผ่าตัดและการรักษาด้วยวิธีผ่าตัด
รักษาโรคข้อเข่าเสื่อมมีกี่วิธี ?
- การรักษาข้อเข่าเสื่อมแบบไม่ใช้การผ่าตัด
- ยา: ใช้ยาแก้ปวดและยาต้านอักเสบ เช่น Paracetamol, NSAIDs (ยาต้านอักเสบไม่สเตียรอยด์) เพื่อลดอาการปวด
- อุปกรณ์ช่วยเคลื่อนที่: เช่น ไม้เท้า รองเท้าที่มีรองเท้าสูง เครื่องมือสนับสนุนข้อเข่า เพื่อช่วยในการเคลื่อนที่
- ฝึกกายและกิจกรรมบำบัด: การฝึกกายเพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อรอบข้อ เช่น การฝึกกายในน้ำ การทำกายภาพบำบัด
- การฉีดยา: เช่น การฉีดสเตียรอยด์ หรือฉีด Hyaluronic acid เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นและลดปวด
- การควบคุมน้ำหนัก: การลดน้ำหนักถ้าผู้ป่วยมีน้ำหนักเกิน เนื่องจากน้ำหนักที่เกินไปจะเพิ่มภาระให้กับข้อเข่า
- การปรับเปลี่ยนวิธีการใช้ชีวิต: การหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ทำให้ข้อเข่าเจ็บปวด และการปรับเปลี่ยนเครื่องประดับชีวิต
- การรักษาข้อเข่าเสื่อมด้วยวิธีผ่าตัด
- ผ่าตัดข้อเข่าแทนที่ (Total Knee Replacement): เป็นการเปลี่ยนแปลงข้อเข่าทั้งหมดด้วยวัสดุเทียม
- ผ่าตัดบางส่วนของข้อเข่า (Partial Knee Replacement): เป็นการเปลี่ยนแปลงบางส่วนของข้อเข่าที่เสื่อม
- การผ่าตัดบำรุงข้อ (Arthroscopy): เป็นการผ่าตัดด้วยกล้องเพื่อเอาเนื้อเยื่อที่เสื่อมหรือเนื้อเยื่อที่อักเสบออก
ปัจจัยที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม
- อายุ: คนที่มีอายุมากขึ้นมีโอกาสเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมสูงขึ้น
- เพศ: หญิงมีโอกาสเป็นโรคนี้มากกว่าชาย โดยเฉพาะหญิงที่อยู่ในช่วงหลังวัยประจำเดือน
- พันธุกรรม: มีความเสี่ยงสูงขึ้นถ้ามีบุคคลในครอบครัวที่เป็นโรคนี้
- น้ำหนักตัว: คนที่มีน้ำหนักเกินกว่าปกติมีโอกาสเป็นโรคนี้มากกว่า การมีน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นจะเพิ่มภาระแรงกดทับให้กับข้อเข่า
- การบาดเจ็บข้อ: บาดเจ็บจากกิจกรรมหรืออุบัติเหตุสามารถเสี่ยงต่อการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อมในภายหลัง
- กิจกรรมวิ่งข้ามประเทศหรือกีฬา: กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการกระแทกแบบซ้ำๆ หรือใช้ข้อเข่ามากเกินไปอาจเป็นปัจจัยเสี่ยง
- โรคอื่นๆ: เช่น เก๊าะกระดูก ภาวะเกาะข้อ หรือโรคข้อรูมาตอยด์
ข้อสรุปสำคัญ
การรักษาข้อเข่าเสื่อมหรือการดูแลโรคข้อเข่าเสื่อมจะขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรง อาการ และความต้องการของผู้ป่วย การปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับวิธีการรักษาที่เหมาะสมเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด